Dnia 16 grudnia 2016 r. Rada Metropolii Poznań przyjęła dokument Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Poznania na lata 2016-2025. Dokument został opracowany dla całego obszaru działania Stowarzyszenia Metropolia Poznań. Przygotowanie dokumentu zostało częściowo sfinansowane ze środków Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna (PO PT).
Realizacja Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej ma ułatwić zintegrowane podejście do rozwiązywania problemów transportowych oraz spójne planowanie inwestycji. Posiadanie takiego dokumentu umożliwi również aplikowanie o środki unijne na inwestycje w zakresie transportu i poprawy mobilności, w tym w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) oraz do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ).
Nowe narzędzie planowania
Dokument Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (PZMM) jest narzędziem planistycznym od kilku lat wykorzystywanym w krajach Unii Europejskiej. W 2013 r. plany te zostały wskazane w Pakiecie Mobilności Miejskiej, przyjętym przez Komisję Europejską. Plan stanowi uzupełnienie istniejących strategii samorządowych i charakteryzuje się odmiennym spojrzeniem na sposób planowania. W skrócie przy jego opracowaniu należy wziąć pod uwagę bardziej koncentrację na ludziach niż na ruchu, a punkt ciężkości z uzyskania płynności i prędkości ruchu przesuwa się w kierunku postulatu pełnej dostępności i optymalnej mobilności. Dlatego też celem głównym przyjętego Planu jest wzrost jakości życia mieszkańców, poprawa stanu środowiska naturalnego oraz konkurencyjności i atrakcyjności regionu metropolitalnego, poprzez zrównoważony rozwój systemu transportowego i zarządzanie mobilnością z uwzględnieniem wszystkich grup użytkowników (w tym potrzeb osób starszych, rodzin z dziećmi osób z niepełnosprawnościami).
Projekty i rekomendacje
W Planie sprecyzowano 260 projektów, w tym inwestycje istotne dla rozwoju mobilności w całej Metropolii Poznań tj. budowa węzłów przesiadkowych z systemem parkingów, modernizacja dróg wraz z przebudową tras tramwajowych, modernizacja linii kolejowych i zakup taboru kolejowego, budowa ciągów pieszych i rowerowych wraz z rozbudową systemów roweru miejskiego, zakup niskoemisyjnego taboru autobusowego oraz niskopodłogowego taboru tramwajowego. W Planie uwzględniono m.in. budowę trasy tramwajowej na Naramowice, przebudowę Ronda Rataje czy wiadukt kolejowy na ul. Grunwaldzkiej. Zapisy Planu wskazują także, że kluczowe znaczenie dla zrównoważonego transportu w Metropolii Poznań będzie miało zrealizowanie projektu Poznańskiej Kolei Metropolitalnej. W dokumencie znalazły się także rekomendacje działań wspierających zwiększenie mobilności. Wśród nich wymienić można m.in. rozwijanie stref tempo 30, promowanie carsharing’u i carpooling’u, stworzenie standardów dostępności przestrzeni miejskiej, czy rozważenie powołania Access Oficera lub oficera dostępności. Wiele z rekomendacji popartych zostało postulatami mieszkańców ujawnionymi w fazie konsultacji.
Dokument partycypacyjny
Istotnym elementem planów mobilności jest zaangażowanie społeczeństwa. Partycypacyjne podejście realizowane było poprzez prowadzenie badań kwestionariuszowych w terenie oraz spotkań w ramach konsultacji społecznych we wszystkich gminach Stowarzyszenia. Zwieńczeniem było przeprowadzenie badania ankietowego online dedykowanego mieszkańcom oraz przedsiębiorcom i przedstawicielom organizacji pozarządowych, w którym wzięło udział ponad 1600 osób z terenu Metropolii Poznań. Kanałem przepływu informacji w projekcie była niniejsza strona www.mobilnosc.metropoliapoznan.pl, na której można znaleźć także finalną wersję przyjętego dokumentu. Równolegle przeprowadzono badanie ankietowe wśród głównych interesariuszy Planu. Dzięki temu uzyskano ocenę stanu mobilności ze strony urzędników samorządowych, przedstawicieli firm transportowych i komunikacyjnych, spółek kolejowych oraz Policji.